Ξεκινώντας την εγκατάσταση στα Windows 8, 8.1 στα 10 και στα Windows 11 πιθανόν θα ερωτηθείτε αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε στην διαμερισματοποίηση (Partitioning) το σύστημα MBR η το GPT. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, το αναλύουμε παρακάτω.
Το GPT η GUID Partition Table, είναι ένα νέο πρωτόκολλο Partitioning με πολλές καινοτομίας συμπεριλαμβανομένων την υποστήριξη για μονάδες δίσκων μεγάλης χωρητικότητας και είναι απαιτούμενο στην πλειονότητα των σύγχρονων PC. Το παλαιότερο πρωτόκολο MBR θα πρέπει να το χρησιμοποιείτε πλέον μόνο αν το χρειάζεστε για λόγους συμβατότητας.
Η δομή ενός partition προσδιορίζει την δομή και των πληροφοριών μέσα στο partition, που ξεκινά αυτό και που τελειώνει και επίσης τον κώδικα που χρησιμοποιείται κατά την εκκίνηση αν από το συγκεκριμένο partition γίνεται και η εκκίνηση του λειτουργικού.
Αν έχετε πραγματοποιήσει στο παρελθόν partitioning και format σε μία μονάδα δίσκου η έχετε διαμορφώσει ένα Mac σε dual boot με Windows (εγκατάσταση δύο ταυτόχρονα λειτουργικών συστημάτων, τότε θα έχετε βρεθεί μπροστά στην επιλογή πρωτοκόλλου partition: Master Boot Record (MBR) και GUID Partition Table (Πίνακας διαμερίσματος) (GPT). Το GPT ως νέο πρωτόκολλο πλέον σταδιακά αντικαθιστά το MBR.
Το GPT εισάγει πολλές καινοτομίες αλλά το MBR παραμένει το πιο συμβατό και είναι ακόμα απαραίτητο σε πολλές περιπτώσεις.
Επίσης δεν χρησιμοποιείται μόνο στα Windows αλλά ακόμα και το Mac OS X, το Linux και άλλα λειτουργικά συστήματα επίσης μπορούν να χρησιμοποιήσουν GPT.
Περιορισμοί του MBR
Το MBR εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το IBM PC DOS 2.0 το 1983. Η πλήρης του ονομασία είναι Master Boot Record γιατί το MBR είναι ένας ειδικός τομέας εκκίνησης (boot sector) που βρίσκεται στην έναρξη της μονάδας δίσκου.
Ο τομέας αυτός περιέχει έναν boot loader για το εγκατεστημένο λειτουργικό σύστημα και πληροφορίες σχετικά με τα διαμερίσματα (logical partitions) του του δίσκου. Ο boot loader είναι στη πραγματικότητα ένα κλάσμα κώδικα που συνήθως φορτώνει ένα μεγαλύτερο boot loader από κάποιο άλλο partition του δίσκου.
Αν έχετε εγκατεστημένα τα Windows το αρχικό κλάσμα κώδικα του boot loader βρίσκεται εκεί. Αυτός είναι και ο λόγος που μπορεί να χρειαστεί να επισκευάσετε το MBR αν έχει πρόβλημα και δεν ξεκινούν τα windows
Αν έχετε εγκατεστημένο Linux το λεγόμενο GRUB boot loader τυπικά βρίσκεται στο MBR.
Το MBR έχει αρκετούς περιορισμούς. Για αρχή, υποστηρίζει δίσκους μεγέθους μέχρι 2 TB, επίσης υποστηρίζονται μέχρι 4 πρωτεύοντα partitions – Αν θέλετε περισσότερα θα πρέπει να κάνετε ένα από τα πρωτεύοντα διαμερίσματα ως εκτεταμένο διαμέρισμα (extended partition) και να δημιουργήσετε ένα λογικό διαμέρισμα μέσα σε αυτό. Πολύ σπάνια περίπτωση μια και σχεδόν όλοι έχουν ολόκληρο τον δίσκο τους ως ένα διαμέρισμα και μάλλον δεν θα σας χρειαστεί ποτέ.
Το GPT είναι το νέο πρωτόκολλο που σταδιακά αντικαθιστά το MBR. Όπως το UEFI αντικαθιστά τους παλαιούς τύπους BIOS. Ετσι και το GPT αντικαθιστά το παλίο MBR με κάτι πιο σύγχρονο, το οποίο ονομάζεται GUID Partition Table γιατί κάθε διαμέρισμα στον δίσκο σας έχει ένα μοναδικό αναγνωριστικό (Globally Unique Identifier – τα αρχικά του GUID) με αυτό τον τρόπο κάθε διαμέρισμα διαμορφωμένο με GPT σε ολόκληρο τον κόσμο έχει το δικό του αποκλειστικό αναγνωριστικό.
Το GPT επίσης δεν έχει τους περιορισμούς του MBR. Οι δίσκοι που βασίζονται στο GPT μπορούν να είναι πολύ μεγαλύτεροι με τον περιορισμό του μεγέθους να βασίζεται πλέον μόνο στους περιορισμούς του λειτουργικού συστήματος και του συστήματος αρχείων του. Επίσης επιτρέπεται σχεδόν απεριόριστος αριθμός partitions με μόνο περιορισμό και πάλι το λειτουργικό σύστημα. Τα Windows π.χ επιτρέπουν μέχρι 128 partitions σε ένα δίσκο με GPT και δεν χρειάζεται extended partition για να λειτουργήσουν
Σε έναν δίσκο με MBR οι πληροφορίες διαμερισματοποίησης (partitioning) και οι πληροφορίες εκκίνησης (boot data) βρίσκονται αποθηκευμένες στο ίδιο σημείο. Αν αυτά τα δεδομένα διαγραφούν η καταστραφούν ο υπολογιστής δεν θα εκκινήσει και σχεδόν σίγουρα θα έχετε απώλεια δεδομένων. Σε αντίθεση το πρωτόκολο GPT αποθηκεύει πολλαπλά αντίγραφα αυτόν των δεδομένων μέσα στο δίσκο έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια σε περίπτωση βλάβης.
Το GPT επίσης αποθηκεύει τιμές Κυκλικού ελέγχου πλεονασμού (cyclic redundancy check – (CRC) ) για να ελέγξει ότι τα δεδομένα είναι ακέραια. Μπορεί έτσι να αντιληφθεί το πρόβλημα και να προσπαθήσει να επαναφέρει τα κατεστραμένα δεδομένα από άλλο σημείο του δίσκου. Το MBR δεν έχει τρόπο να γνωρίζει αν τα δεδομένα έχουν καταστραφεί. Θα το αντιλήφθητε μόνο όταν υπάρξει πρόβλημα και ο υπολογιστής δεν ξεκινήσει η κάποιο διαμέρισμα του δίσκου σας εξαφανιστεί.
Συμβατότητα
Το πρωτόκολλο GPT συνηθίζεται να συμπεριλαμβάνει μία δικλείδα ασφαλείας MBR (protective MBR). Αυτό περιέχει δεδομένα ότι ο δίσκος GPT έχει ένα μόνο partition που εκτείνεται σε ολόκληρο τον δίσκο.
Με αυτό τον τρόπο αν προσπαθήσετε να χρησιμοποιήσετε ένα παλιό πρόγραμμα διαχείρισης δίσκων MBR για να πραγματοποιήσετε αλλαγές σε ένα δίσκο GPT θα δείτε ένα μόνο partition. Αυτό εξασφαλίζει ότι τα παλιά προγράμματα δεν θα θεωρήσουν έναν δίσκο GPT ως μη διαμορφωμένο (unpartitioned) και θα επεναγράψουν επάνω του ένα νέο MBR διαγράφοντας έτσι τα δεδομένα.
Ενας δίσκος με GPT μπορεί να εκκινήσει στα Windows που έχουν BIOS νέου τύπου (UEFI) και τρέχουν 64-bit εκδόσεις Windows 10,8,7,Vista και τις αντίστοιχες εκδόσεις Windows για server.
Όλες οι προαναφερόμενες εκδόσεις των Windows μπορούν να διαβάσουν δίσκους με GPT και να τους χρησιμοποιήσουν για αποθήκευση δεδομένων, απλά δεν μπορούν να εκκινήσουν λειτουργικό σύστημα από αυτούς χωρίς UEFI BIOS
Άλλα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν το GPT. Το Linux έχει ενσωματωμένη υποστήριξη για GPT ενώ τα Mac με επεξεργαστές Intel δεν χρησιμοποιούν πλέον το APT (Apple Partition Table) και αντί αυτού χρησιμοποιούν το GPT
Αν ξεκινήσετε εγκατάσταση σε έναν δίσκο το πιθανότερο πλέον είναι να χρησιμοποιήσετε το GPT. Είναι πιο σύγχρονο, έχει δικλείδες ασφαλείας και σύντομα θα γίνει το προβλεπόμενο για όλους τους υπολογιστές.
Αν θέλετε συμβατότητα με παλαιά συστήματα π.χ. την δυνατότητα να εκκινήσετε τα Windows από έναν υπολογιστή με παλαιού τύπου BIOS θα πρέπει ακόμα να χρησιμοποιήσετε το MBR.