Ο χώρος των υπολογιστών είναι γεμάτος με όρους που δεν είναι εύκολα κατανοητοί.
Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια γρήγορη επισκόπηση πολλών από τους όρους που θα συναντήσετε αν ασχολείστε με υπολογιστές.
Απλοποιήσαμε όσο μπορούσαμε τα πράγματα, βέβαια κάποιες έννοιες είναι δύσκολες.
ISP
Internet Service Provider – Ο παροχέας υπηρεσιών internet, π.χ. στην Ελλάδα πρόσβαση στο διαδίκτυο δίνουν οι πάροχοι: ΟΤΕ, Forthnet, Vodafone, Wind κλπ.
LAN
Ένα τοπικό δίκτυο είναι ένα μικρό δίκτυο που περιορίζεται σε μια τοπική περιοχή. Για παράδειγμα, το οικιακό σας δίκτυο ή ένα δίκτυο γραφείου είναι ένα LAN.
WAN
Ένα δίκτυο ευρείας περιοχής είναι ένα μεγαλύτερο δίκτυο που καλύπτει μια ευρύτερη περιοχή. Ο ISP σας σας παρέχει μια σύνδεση με τη δική του WAN, η οποία συνδέεται με το Internet.
Διεύθυνση IP
Μια διεύθυνση πρωτοκόλλου Internet, ή διεύθυνση IP, είναι μια αριθμητική διεύθυνση που αντιστοιχεί στον υπολογιστή σας σε ένα δίκτυο. Όταν ένας υπολογιστής θέλει να συνδεθεί με έναν άλλο υπολογιστή, συνδέεται με τη διεύθυνση IP αυτού του υπολογιστή.
IPv4 και IPv6
Υπάρχουν δύο τύποι των διευθύνσεων IP σε κοινή χρήση. Οι IPv4 (IP έκδοση 4) διευθύνσεις είναι η πιο κοινές, που ακολουθούνται από το νεότερο πρωτόκολο IPv6 (IP έκδοση 6) διευθύνσεις. Οι IPv6 είναι απαραίτητές, διότι απλά δεν υπάρχουν αρκετές διευθύνσεις IPv4 για όλους τους ανθρώπους και τις συσκευές στον κόσμο. (βλέπε Internet of Things)
Router
Ο δρομολογητής είναι μια συσκευή που μεταφέρει τα δεδομένα από και προς αυτόν. Ολοι σχεδόν έχουν στο σπίτι router. Είναι δουλειά του δρομολογητή για να περάσει εξερχόμενη κίνηση δεδομένων από τις τοπικές συσκευές σας στο Internet, και να περάσει εισερχόμενη κίνηση από το Internet στις συσκευές σας.
Gateway
Μια πύλη (Gateway) είναι μια συσκευή που δρομολογεί την κίνηση μεταξύ των δικτύων. Για παράδειγμα, στο σπίτι, ο δρομολογητής σας είναι η πύλη σας. Παρέχει μια «πύλη» μεταξύ του LAN και του WAN σας.
NAT
Network Address Translation – Μετάφραση διευθύνσεων δικτύου ή NAT, χρησιμοποιείται από δρομολογητές για να μοιράζονται μια ενιαία διεύθυνση IP μεταξύ πολλών συσκευών. Για παράδειγμα, ίσως έχετε ένα ασύρματο δρομολογητή στο σπίτι που δημιουργεί ένα δίκτυο Wi-Fi για να συνδεθουν επάνω φορητοί υπολογιστές, smartphones, τάμπλετ, και άλλες συσκευές. Ο ISP σας παρέχει μια ενιαία διεύθυνση IP που είναι προσβάσιμη από οπουδήποτε στο Διαδίκτυο, μερικές φορές ονομάζεται και δημόσια διεύθυνση IP.
Το Router σας δημιουργεί ένα LAN και εκχωρεί τις τοπικές διευθύνσεις IP στις συσκευές σας. Ο δρομολογητής τότε λειτουργεί ως πύλη. Για τις συσκευές εκτός του LAN σας, φαίνεται σαν να έχετε μία συσκευή (το router) χρησιμοποιώντας μια ενιαία διεύθυνση IP.
DHCP
Dynamic Host Configuration Protocol – Το πρωτόκολλο δυναμικής διαμόρφωσης κεντρικού υπολογιστή, επιτρέπει στους υπολογιστές να ζητήσουν αυτόματα και να τους εκχωρηθούν οι διευθύνσεις IP και άλλες ρυθμίσεις δικτύου. Για παράδειγμα, όταν συνδέετε το laptop ή το smartphone σας στο δίκτυο Wi-Fi σας, η συσκευή σας ζητάει από το router μια διεύθυνση IP χρησιμοποιώντας DHCP και ο δρομολογητής εκχωρεί μια διεύθυνση IP. Αυτό απλοποιεί
τα πράγματα – δεν χρειάζεται να δημιουργήσει κανείς στατικές διευθύνσεις IP με μη αυτόματο τρόπο.
Hostnames
Ένα hostname είναι μια αναγνώσιμη ετικέτα που παραπέμπει σε μια συσκευή που είναι συνδεδεμένη σε ένα δίκτυο. Για παράδειγμα, στο οικιακό σας δίκτυο, To όνομα ενός υπολογιστή με Windows που σας μπορεί να είναι WINDOWSPC. Αλλες συσκευές σας μπορούν να συνδεθούν στο WINDOWSPC και θα κατευθυνθούν στην τοπική διεύθυνση IP αυτού του υπολογιστή.
Domain Name – Όνομα τομέα
Τα ονόματα τομέα είναι η βάση μέρους των ονομάτων ιστοσελίδας. όπως google.com. Σημειώστε ότι τα ονόματα τομέα είναι απλά ένας άλλος τύπος hostname.
DNS – Domain Name System
Το σύστημα ονομάτων τομέα είναι η διαδικάσια πώς οι υπολογιστές μετατρέπουν τα domain names και τα Host Names σε αριθμητικές διευθύνσεις IP. Όταν πληκτρολογείτε το google.com στη γραμμή διευθύνσεων του web browser σας, Ο υπολογιστής σας επικοινωνεί με τον DNS Server και αυτός απαντά με την αριθμητική διεύθυνση IP του διακομιστή της Google που στην οποία επάνω συνδεέται ο υπολογιστής σας.
Συνήθως χρησιμοποιείτε τους διακομιστές DNS του ISP σας από προεπιλογή, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους διακομιστές DNS τρίτων , αν προτιμάτε.
Ethernet
Το Ethernet είναι η τυπική ενσύρματη σύνδεση του δικτύου που χρησιμοποιείται σχεδόν παντού σήμερα. Εάν ο υπολογιστής σας είναι συνδεδεμένος σε ένα δίκτυο μέσω ενός καλωδίου, αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας ένα καλώδιο Ethernet. Το καλώδιο συνδέεται στην θύρα Ethernet στον υπολογιστή σας.
Network Interface / Network Adapter – Διασύνδεση δικτύου / προσαρμογέας δικτύου
Η ενσύρματη σύνδεση Ethernet του υπολογιστή σας και η σύνδεση Wi-Fi είναι βασικά δύο διεπαφές δικτύου. Αν το laptop σας έχει συνδεθεί τόσο με μια ενσύρματη σύνδεση και ένα δίκτυο Wi-Fi, κάθε διασύνδεση του δικτύου θα έχει τη δική του διεύθυνση IP. Κάθε μία είναι μια διαφορετική σύνδεση.
Οι διεπαφές δικτύου μπορούν επίσης να υλοποιηθούν εξ ολοκλήρου με λογισμικό, έτσι ώστε να μην αντιστοιχούν πάντα άμεσα σε συσκευές υλικού.
Localhost
Το όνομα “localhost” αντιστοιχεί πάντα με τη συσκευή που χρησιμοποιείτε. Αυτό χρησιμοποιεί τη διασύνδεση του δικτύου loopback – μια διασύνδεση δικτύου υλοποιείται σε λογισμικό – για να συνδεθεί απευθείας στο δικό σας PC.
Το localhost κατευθύνει στη διεύθυνση 127.0.0.1 IPv4 ή IPv6 διεύθυνση :: 1. Κάθε μία αντιστοιχεί πάντα στην τρέχουσα συσκευή.
MAC Address – Διεύθυνση MAC
Κάθε διεπαφή δικτύου έχει μια διεύθυνση ελέγχου πρόσβασης μέσου, ή τη διεύθυνση MAC – επίσης γνωστή ως φυσική διεύθυνση. Αυτό είναι ένα μοναδικό αναγνωριστικό που αποσκοπεί στον εντοπισμό διαφορετικών υπολογιστών σε ένα δίκτυο. Οι διευθύνσεις MAC συνήθως αποδίδονται όταν ένας κατασκευαστής δημιουργεί μια συσκευή δικτύου.
Για παράδειγμα, όταν επισκέπτεστε ένα εμπορικό κέντρο η μία καφετέρια και χρησιμοποιείτε 30 λεπτά το δωρεάν Wi-Fi πριν σας αποσυνδέσει, Το δίκτυο Wi-Fi σημείωσε την διεύθυνση MAC της συσκευής σας και την χρησιμοποιεί για να παρακολουθεί τον υπολογιστή σας και να σας αποτρέψει να συνδεθείτε πάλι.
Τις διευθύνσεις MAC θα μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε για να εκχωρήσετε στατικές διευθύνσεις IP σε συγκεκριμένες συσκευές , έτσι θα έχετε πάντα την ίδια διεύθυνση IP όταν συνδέεται σε ένα router με DHCP π.χ για να εγκαταστήσετε στο σπίτι κάμερες ασφαλείας που μπορείτε να τις παρακολουθείτε από το κινητό σας.
Υπάρχουν προγράμματα με τα οποία μπορείτε να αλλάξετε την διεύθυνση MAC της συσκευής
Port – Θύρα
Όταν μια εφαρμογή θέλει να στείλει ή να λάβει δεδομένα δικτύου, πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια αριθμημένη θύρα από το 1 έως 65535. Ετσι μπορείτε να έχετε πολλαπλές εφαρμογές σε έναν υπολογιστή με τη χρήση του δικτύου και κάθε αίτηση γνωρίζει ποια κίνηση είναι για αυτή.
Το HTTP χρησιμοποιεί τη θύρα 80, έτσι ώστε όταν είστε στην διεύθυνση http://google.com,
έχετε στην πραγματικότητα κάνει μια σύνδεση HTTP στη θύρα 80 στο google.com. Το λογισμικό του web server στο google.com “ακούει” τις αιτήσεις κυκλοφορίας που φθάνουν στη θύρα 80. Θα μπορούσατε να προσπαθήσετε να συνδεθεί στη θύρα 81, πληκτρολογόντας http://howtogeek.com:81/ στο web browser σας, αλλά δεν θα πάρετε μια απάντηση επειδή το λογισμικό του web server δεν “ακούει” στη θύρα 81.
Πρωτόκολλο – TCP, UDP, ICMP, κ.λ.π.
Τα πρωτόκολλα είναι διαφορετικοί τρόποι επικοινωνίας μέσω του Διαδικτύου. Το TCP και το UDP είναι τα πιο κοινά πρωτόκολλα. Το πρωτόκολλο ICMP χρησιμοποιείται επίσης, αλλά κυρίως ώστε οι συσκευές δικτύου να μπορούν να ελέγξουν η μία την κατάσταση της άλλης. Διαφορετικά πρωτόκολλα είναι ιδανικά για διαφορετικούς τύπους επικοινωνίας.
Packet – Πακέτο
Ένα πακέτο είναι μια μονάδα δεδομένων που αποστέλλεται μεταξύ συσκευών. Όταν φορτώνετε μια ιστοσελίδα, ο υπολογιστής σας στέλνει πακέτα στον εξυπηρετητή ζητώντας την ιστοσελίδα και ο διακομιστής απαντά με πολλά διαφορετικά πακέτα δικά του, τα οποία ο υπολογιστής σας ενώνει για να σχηματίσει την ιστοσελίδα. Το πακέτο είναι η βασική μονάδα δεδομένων που χρησιμοποιείται για την ανταλλάγη δεδομένων δικτύου.
Firewall – Τείχος προστασίας
Ένα τείχος προστασίας είναι ένα κομμάτι του λογισμικού του λειτουργικού σας συστήματος, του antivirus ή υλικού hardware που εμποδίζει ορισμένους τύπους κυκλοφορίας. Για παράδειγμα, ένα τείχος προστασίας μπορεί να μπλοκάρει την εισερχόμενη κίνηση σε μία συγκεκριμένη θύρα ή να αποκλείσει όλη την εισερχόμενη κίνηση, εκτός από δεδομένα που έρχονται από μια συγκεκριμένη διεύθυνση IP.
HTTP – Hypertext Transfer Protocol
Το πρωτόκολλο μεταφοράς υπερκειμένου είναι το τυπικό πρωτόκολλο που χρησιμοποιούν όλα σύγχρονα προγράμματα περιήγησης στο Web και το ίδιο το διαδίκτυο. Το FTP – File Transfer Procol (πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων) και το BitTorrent είναι παραδείγματα εναλλακτικών πρωτοκόλλων.
URL – Uniform Resource Locator
Ο ενιαίος εντοπιστής πόρου, ή URL, είναι επίσης γνωστός ως μια διεύθυνση web. Η τρέχουσα διεύθυνση URL εμφανίζεται στη γραμμή διευθύνσεων του web browser σας. Για παράδειγμα το http://google.com/article είναι μια διεύθυνση URL που λέει στον υπολογιστή σας να χρησιμοποιήσει το hypertext HTTP πρωτόκολλο μεταφοράς για να συνδεθεί με τον διακομιστή στο google.com και να ζητήσει το αρχείο που ονομάζεται article στο ριζικό κατάλογο. (Ο υπολογιστής συνδέεται με τον DNS server του για να βρει την διεύθυνση IP του google.com με την οποία σχετίζεται και πραγματοποιεί σύνδεση με πρωτόκολλο TCP στη θύρα 80.)
Αυτά δεν είναι οι μόνοι όροι πληροφορικής που θα συναντήσετε αλλά σίγουρα είναι από τους πιο συνηθισμένους.