Παιδιά και υπολογιστές – Τα υπέρ και κατά

Πολλά παιδιά, ειδικά εκεί γύρω στα τρία με έξι, έχουν μέχρι τώρα μια ζωή σχεδόν απόλυτα μοιρασμένη ανάμεσα στο Διαδίκτυο και στην αποκαλωδιωμένη ζωή. Πιο δύσκολα θα βρουν τους τρόπους να αποκαταστήσουν μία κάποια πληρότητα μακριά από τις οθόνες. Αυτή είναι η κανονικότητά τους.

Μία από τις συνέπειες που θα αφήσει πίσω η πανδημία, σύμφωνα με τους περισσότερους επιστήμονες, είναι η δραματική αύξηση της εξάρτησης των παιδιών από το Διαδίκτυο, τους υπολογιστές, τις οθόνες. Αυτό βέβαια είναι κάτι που αφορά όλους μας, αλλά πες πως εμείς έχουμε ισχυρές αναφορές ζωής έξω από τους υπολογιστές, έχουμε ζωντανές μνήμες από διαφορετικούς τρόπους και θα το ισορροπήσουμε σχετικά γρήγορα.

Πολλά παιδιά, ειδικά εκεί γύρω στα τρία με έξι, έχουν μέχρι τώρα μια ζωή σχεδόν απόλυτα μοιρασμένη ανάμεσα στο Διαδίκτυο και στην αποκαλωδιωμένη ζωή. Πιο δύσκολα θα βρουν τους τρόπους να αποκαταστήσουν μία κάποια πληρότητα μακριά από τις οθόνες. Αυτή είναι η κανονικότητά τους. Αν μεγάλωναν στη ζούγκλα θα πηδούσαν από δέντρο σε δέντρο, τώρα από σελίδα σε σελίδα. Τα έχουν όλα και τα έχουν εύκολα. Σχολείο, παιχνίδι, διασκέδαση, ακόμη και επαφή με γιαγιάδες και παππούδες. Πώς θα τα πείσεις ότι αυτό δεν είναι κανονικότητα; Με ποια ακριβώς εκλογικευμένα επιχειρήματα; Η ζωή όλων μας είναι το περιβάλλον μας και αυτό είναι το δικό τους περιβάλλον. Δεν έχει νόημα να κουβεντιάσεις μαζί τους για τους δικούς μας «ρομαντισμούς» περί σωματικής επαφής και να τα πείσεις πως η ζωή είναι έξω. Αυτά δεν είναι πράγματα του μιλητού, τα ανακαλύπτει ο καθένας μόνος του και τα εκτιμά ανάλογα.

Την εικόνα ενός πολύ μικρού παιδιού που χειρίζεται με ιδιαίτερη δεξιότητα τους υπολογιστές δεν τη βλέπω αρνητικά – κάθε άλλο. Δεν χαζεύουν κατ’ ανάγκη, οξύνεται ορισμένες φορές το μυαλό τους και δοκιμάζονται σε κάποιες σύνθετες λειτουργίες. Είναι έξυπνα. Από εμάς σίγουρα πιο έξυπνα. Το πρόβλημα δεν είναι οι υπολογιστές, είναι το από εκεί και πέρα, και αυτό είναι δύσκολο να το ελέγξουμε παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που θα κάνουμε όλοι μας. Να τα σπρώξουμε σε βιβλία, μουσικές, θέατρο, συζητήσεις, παιχνίδι έξω, σε απολαύσεις που δεν απαιτούν πρίζες και φορτιστές, στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος ακόμη κι αν σου τελειώνουν τα data.

Ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να καταρτίσει έναν κατάλογο με εκείνα που θεωρεί αναγκαία για το σωστό μεγάλωμα των παιδιών του. Εχω γνωστό που θεωρεί πως αν ο γιος του δεν τσακωθεί στον δρόμο, αν δεν φάει και δεν ρίξει και δέκα μπουνιές δεν θα μεγαλώσει σωστά και θα γίνει μαλθακός. Οκ, εγώ θα του πρότεινα να κάνει και δυο-τρία χρόνια φυλακή για να «δέσει» σίγουρα.

Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που οδηγούν στο ίδιο σημείο. Δεν είναι πατέντα η ζωή. Συνηθίζουμε την εσχατολογία και τις κορόνες πανικού όταν κάτι ξεφεύγει από τις δικές μας νόρμες. Αλλά οι εποχές δεν είναι ίδιες. Ιδιες είναι οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων αλλά τα μέσα διαφέρουν. Να αγαπήσει, να αγαπηθεί, να δημιουργήσει, να διαχειριστεί την απώλεια, να δαμάσει φόβους, να ταΐσει πάθη, να πάει όσο είναι να πάει. Δεν είναι οι υπολογιστές εμπόδιο. Μέσα στον καθένα είναι τα εμπόδια. Αν τους περάσουμε αυτή τη σκέψη, τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε;

https://www.in.gr/2021/04/26/apopsi/paidia-kai-ypologistes/

Πώς μπορεί το παιδί μου να χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο χωρίς να κινδυνεύει;

Οδηγίες σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά από την Ελληνική Αστυνομία, μετά και το τραγικό γεγονός της αυτοκτονίας ενός 15χρονου αγοριού στο Κερατσίνι.

Η αστυνομία εφιστά την προσοχή:

  • Να μη δίνει σε κανέναν, ακόμα και στον καλύτερό του φίλο, τον κωδικό πρόσβασής του στο Διαδίκτυο. Τα μόνα άτομα που θα πρέπει να γνωρίζουν τον κωδικό είναι οι γονείς του.
  • Να μην απαντά σε ηλεκτρονικά μηνύματα με ύποπτο περιεχόμενο ή άγνωστο αποστολέα.
  • Να μην απαντά σε ηλεκτρονικά μηνύματα που το κάνουν να αισθανθεί «άβολα». Σε περίπτωση που λάβει ένα τέτοιο μήνυμα, να μη διστάζει να το αναφέρει στους γονείς του ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο που εμπιστεύεται.
  • Αν αισθανθεί άβολα την ώρα που συνομιλεί μέσω chatroom, να διακόψει αμέσως τη συνομιλία.
    Να αποφεύγει να στέλνει τη φωτογραφία του και άλλα προσωπικά του στοιχεία μέσω διαδικτύου σε άγνωστα άτομα.
  • Να σκεφθεί πολύ καλά ενδεχόμενη συνάντηση με διαδικτυακό φίλο και να ζητήσει την άποψη των γονέων σχετικά με αυτό το θέμα.
  • Σε περίπτωση που αποφασίσει να συναντηθεί με το «διαδικτυακό του φίλο», να ενημερώσει οπωσδήποτε τους γονείς του ή κάποιο άτομο που εμπιστεύεται και να φροντίσει ώστε η συνάντηση αυτή να πραγματοποιηθεί σε δημόσιο χώρο.
  • Να αναπτύξει κριτική διάθεση σε ό,τι διαβάζει στο Διαδίκτυο και να μην εμπιστεύεται αμέσως ό,τι δει σε αυτό.
  • Να αναπτυχθεί μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιών και γονέων, ούτως ώστε το παιδί να συζητά με τους γονείς του και να τους αναφέρει οτιδήποτε βλέπει και ζει όταν σερφάρει στο internet . Είναι επίσης απαραίτητο οι ίδιοι οι γονείς να αποκτήσετε βασικές γνώσεις για το διαδίκτυο και να ενημερωθείτε σωστά ώστε να μπορέσετε να προσφέρετε στο παιδί σας την καθοδήγηση που είναι απαραίτητη κατά την πλοήγησή του στον κόσμο του διαδικτύου. Επίσης, η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με τα παιδιά σας και η αφιέρωση χρόνου σε αυτά είναι πολύ σημαντική.

Ειδικότερα:

  • Μην απαγορεύετε στα παιδιά σας την πλοήγηση στο διαδίκτυο από τον υπολογιστή σας. Μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό από υπολογιστές φίλων, Ίντερνετ καφέ, ακόμη και από το σχολείο τους.
  • Ενημερωθείτε για τη χρήση του διαδικτύου, τα οφέλη και τους κινδύνους του. Δώστε έμφαση στην ανακάλυψη ιστοσελίδων με ενημερωτικό, εκπαιδευτικό, ψυχαγωγικό περιεχόμενο και δραστηριότητες ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας.
  • Να τοποθετήσετε τον Η/Υ σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού (πχ. σαλόνι) και όχι σε υπνοδωμάτια.
    Να κάνετε την πλοήγηση στο διαδίκτυο μια οικογενειακή δραστηριότητα. Δεν είναι κακό να ζητήσετε από τα παιδιά σας να σας εξηγήσουν μερικά πράγματα.
  • Να συζητήσετε με τα παιδιά σας: Για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στα chatrooms.
    Για θέματα ασφάλειας που προκύπτουν από την πλοήγηση στο διαδίκτυο.
  • Να συμβουλέψετε τα παιδιά σας:
    Να μην δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία, καθώς και λοιπές προσωπικές πληροφορίες σε άγνωστα άτομα.
  • Να αρνούνται συναντήσεις με άτομα που γνώρισαν μέσω διαδικτύου. Να τους εξηγήσετε ότι οι άγνωστοι με τους οποίους θέλουν να συναντηθούν μπορεί να είναι επικίνδυνα άτομα.
  • Να μην απαντούν σε δυσάρεστα ή επικίνδυνα μηνύματα που λαμβάνουν από το διαδίκτυο και να σας αναφέρουν αμέσως το περιστατικό.
  • Να αφήσετε τα παιδιά να σας δείξουν τι μπορούν να κάνουν στο διαδίκτυο και να επισκεφτούν τις αγαπημένες σελίδες τους.
  • Οι λογαριασμοί σύνδεσης με το διαδίκτυο πρέπει να είναι στο όνομά σας και να ελέγχετε οι ίδιοι τους κωδικούς πρόσβασης (username, password).
  • Να συζητήστε με τα παιδιά σας, που κάνουν χρήση του διαδικτύου εάν βλέπουν κάτι που τους προκαλεί αίσθηση, φόβο, ανησυχία ή σύγχυση. Δείξτε τους πώς να κλείσουν την σύνδεση και τον υπολογιστή και ενημερώστε τα ότι δεν είναι δικό τους λάθος.
  • Υπενθυμίστε στα παιδιά να ενημερώνουν πάντα έναν ενήλικα που εμπιστεύονται εάν δουν κάτι που τους ενοχλεί στο διαδίκτυο.
  • Να χρησιμοποιείτε προγράμματα-φίλτρα γονικής προστασίας, που διατίθενται στο ελεύθερο εμπόριο και τα οποία απαγορεύουν τη σύνδεση σε ιστοσελίδες με κακόβουλο περιεχόμενο, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά, ενώ παράλληλα καταγράφουν τη διαδικτυακή κίνηση του υπολογιστή.
  • Να ελέγχετε το οπτικοακουστικό υλικό ( cds κλπ.) που κατέχουν τα παιδιά σας.
  • Να απευθύνεστε στα Τμήματα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος των Διευθύνσεων Ασφάλειας Αττικής και Θεσσαλονίκης για την παροχή συμβουλών, καθώς και για την καταγγελία ύποπτων περιστατικών.

Παιδί και Διαδίκτυο: συμβουλές για γονείς

Ο χρόνος μπροστά στην οθόνη:

Ανησυχείτε για το πόσο χρόνο ξοδεύει το παιδί σας στο τηλέφωνο, το tablet ή τον υπολογιστή; Παρακάτω θα βρείτε έναν οδηγό για γονείς με συμβουλές για εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί σας για την ώρα που μπορεί να βρίσκεται μπροστά από μία οθόνη.

Πόση ώρα θεωρείται πάρα πολύ;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τις συσκευές και τους υπολογιστές τους για πολλούς διαφορετικούς λόγους – να μαθαίνουν, να παίζουν και να κοινωνικοποιούνται. Το πιο σημαντικό είναι να ορίσετε σαφή όρια στη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και να αποτελέσετε οι ίδιοι ένα καλό παράδειγμα.
Ο χρόνος οθόνης είναι μια ξεπερασμένη έννοια. Καθώς τα ψηφιακά μέσα έχουν ενσωματωθεί σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής του παιδιού, είναι πιο σημαντικό να σκεφτείτε με τι διαδικτυακές δραστηριότητες ασχολείται το παιδί, παρά να θέσετε αυθαίρετους κανόνες σχετικά με το χρόνο.

Χρήσιμες συμβουλές
Συμφωνείστε ένα σαφές σύνολο κανόνων με το παιδί σας για την ώρα που θα βρίσκεται μπροστά σε μία οθόνη στο σπίτι. Συζητήστε με το παιδί σας όταν πιστεύετε πότε είναι σωστό και πότε ακατάλληλο να χρησιμοποιούμε οθόνες. Συμφωνείστε τις ώρες που επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται η χρήση κάποιας οθόνης στο σπίτι. Για παράδειγμα, ώρα δείπνου, ώρα εργασίας και ώρα για ύπνο.

2.Κάντε όπως έχετε συμφωνήσει. Η συμπεριφορά μοντελοποίησης είναι ο ισχυρότερος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να επηρεάσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας.

3.Περιορίστε τη χρήση υπολογιστών / συσκευών στην κρεβατοκάμαρα. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας, ίσως θελήσετε να απαγορεύσετε εντελώς τις συσκευές στο υπνοδωμάτιο.

4.Αγοράστε ένα ξυπνητήρι για την κρεβατοκάμαρα του παιδιού σας και φορτίστε τα τηλέφωνά των παιδιών στο δικό σας υπνοδωμάτιο τη νύχτα. Αυτό μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να κάνουν ένα διάλειμμα από το διαδίκτυο.

5.Προσπαθήστε να μην βασίζεστε σε οθόνες πάρα πολύ για να κρατήσετε τα παιδιά απασχολημένα. Μπορεί να είναι εύκολο να προτρέψετε τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν το tablet ή να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή για να διασκεδάσουν, αλλά αυτό μπερδεύει τους κανόνες που θα έχετε ορίσει για την ώρα μπροστά από την οθόνη. Προσπαθήστε να τηρήσετε τους συμφωνημένους κανόνες με το παιδί σας και θυμηθείτε να δώσετε το καλό παράδειγμα.

6.Συζητήστε με το παιδί σας για το τι κάνει στο διαδίκτυο και παροτρύνετε το να χρησιμοποιήσει το χρόνο της οθόνης του για μάθηση και εκπαίδευση.

7.Επιλέξτε ένα βράδυ της εβδομάδας όπου θα κάνετε μια οικογενειακή δραστηριότητα μαζί, είτε πρόκειται για νύχτα κινηματογράφου ή για νύχτα παιχνιδιών. Η πραγματοποίηση δραστηριοτήτων μαζί ως οικογένεια θα συμβάλει στην εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών χρόνου οθόνης και θα προσφέρει διασκεδαστικές εναλλακτικές λύσεις.

8.Μην έχετε πάντοτε οθόνες στο παρασκήνιο. Κλείνετε τις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές όταν δεν τους χρησιμοποιείτε. Οι οθόνες αυτές μπορεί να αποσπούν την προσοχή των παιδιών εάν προσπαθούν να συμμετάσχουν σε κάποια άλλη δραστηριότητα.

9.Τέλος, μπορείτε να συμμετέχετε κι εσείς στις διαδικτυακές δραστηριότητες του παιδιού. Μπορείτε να παίξετε το αγαπημένο διαδικτυακό παιχνίδι του παιδιού σας και να ανακαλύψετε μαζί τον ψηφιακό κόσμο!

Συμβουλές για γονείς – Τι μπορώ να κάνω αν το παιδί μου δει κάτι που το αναστατώσει διαδικτυακά.

Το διαδίκτυο είναι ένας υπέροχος κόσμος όπου μπορούν τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι να συναντήσουν πολλά θετικά υπάρχει όμως και η περίπτωση να δουν ή να βιώσουν σε απευθείας σύνδεση πράγματα και καταστάσεις που μπορεί να τα ανησυχήσουν ή να τα κάνουν να νιώσουν άβολα. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε… Από μια τρομακτική εικόνα ή ένα σχόλιο μισαλλόδοξου λόγου, κάτι ακατάλληλο για την ηλικία τους ή ακόμα και παράνομο περιεχόμενο.

Οι πιθανότητες να «σκοντάψουν» σε υλικό που μπορεί να τα αναστατώσει είναι πολλές καθώς αυτό μπορεί να γίνει είτε συνειδητά (επειδή ψάχνουν κάτι συγκεκριμένο αλλά ακατάλληλο) είτε τυχαία (πληκτρολογώντας λάθος μια διεύθυνση url, κατεβάζοντας ένα άγνωστο αρχείο, ακολουθώντας άγνωστους συνδέσμους κ.α).

Πώς μπορώ να προστατέψω το παιδί μου από τέτοιου είδους περιεχόμενο;

Η εγκατάσταση φίλτρου γονικού ελέγχου στις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιεί το παιδί μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να μειώσετε τις πιθανότητες το παιδί να συναντήσει επιβλαβές περιεχόμενο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εφησυχάσετε και να παραλείψετε τη συζήτηση με το παιδί για το τι πρέπει να προσέχει στο διαδίκτυο, που είναι και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας .

Υπάρχουν διάφορα εργαλεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αποκλείσετε περιεχόμενο από τη συσκευή του παιδιού σας.

Πρώτον, μπορείτε να τοποθετήσετε φίλτρο γονικού ελέγχου στο οικιακό WiFi που θα καλύπτει όλες τις συσκευές που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από το συγκεκριμένο Wi-Fi.

Τα φίλτρα γονικού ελέγχου παρέχονται δωρεάν από τον παροχέα υπηρεσιών διαδικτύου.

Υπάρχουν επίσης γονικοί έλεγχοι που παρέχονται από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας που χρησιμοποιεί το παιδί.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε φίλτρο γονικού ελέγχου σε επίπεδο συσκευής.

Τι μπορώ να κάνω εάν το παιδί μου έχει δει κάτι που το έχει αναστατώσει στο διαδίκτυο

1.Διατηρήστε τη ψυχραιμία σας

Ψύχραιμα ρωτήστε το παιδί πως έφτασε να δει το ακατάλληλο περιεχόμενο γεγονός που θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε πως εμφανίστηκε το εν λόγω περιεχόμενο στην οθόνη. Τα παιδιά αξιολογούν υποσυνείδητα τις αντιδράσεις των ενηλίκων και αν εσείς παραμείνετε ψύχραιμοι και δεκτικοί θα τους δείξετε ότι μπορούν να απευθύνονται σε εσάς για βοήθεια.

2.Προσπαθήστε να μην αποδώσετε ευθύνες

Μπορεί το παιδί σας κατά λάθος να συνάντησε το ακατάλληλο περιεχόμενο ή μπορεί ακόμα και να έψαξε για αυτό. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να παραμείνετε ψύχραιμοι και υποστηρικτικοί. Η περιέργεια των παιδιών μπορεί να τα οδηγήσει σε λάθος μονοπάτια χωρίς να συνειδητοποιούν τον κίνδυνο στον οποίο εκτίθενται. Το να του πάρετε τη συσκευή και να του περιορίσετε τη χρήση της τεχνολογίας είναι λάθος στην παρούσα φάση καθώς το παιδί θα λάβει λάθος μηνύματα και δε θα σας ξαναεμπιστευτεί.

3.Συζητήστε με το παιδί για αυτό που είδε και το αναστάτωσε

Μόλις το παιδί σας ηρεμήσει, εκφράστε του την ικανοποίησή σας από το γεγονός ότι σας εμπιστεύτηκε. Εν συνεχεία συζητήστε μαζί του για αυτό που είδε ακόμα και αν το ίδιο το παιδί θέλει να υποβαθμίσει το γεγονός. Η συζήτηση είναι σημαντική καθώς θα βοηθήσει το παιδί να τοποθετήσει στο μυαλό του στις πραγματικές διαστάσεις αυτό που είδε και το αναστάτωσε και να διερευνήσει το κατά πόσο ταιριάζει με τις οικογενειακές σας αξίες. Επίσης με αυτό τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να σας κάνει ερωτήσεις για να λύσει τυχόν απορίες του.

4.Να είστε ενήμεροι για το που μπορείτε να απευθυνθείτε για βοήθεια

Η χρήση του διαδικτύου όχι μόνο από τα παιδιά αλλά ακόμα και από τους ενήλικες εγκυμονεί κινδύνους. Ως γονείς θα πρέπει να είσαστε ενημερωμένοι για αυτούς ανεξάρτητα το πόσο καλά ή όχι γνωρίζετε να χειρίζεστε την τεχνολογία. Ένας καλός τρόπος ενημέρωσης είναι μέσω της ιστοσελίδας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου SaferInternet4kids.gr όπου κανείς μπορεί να βρει απαντήσεις, συμβουλές ακόμα και συμβουλευτικούς οδηγούς σε ότι τον απασχολεί.

Αν χρειάζεστε συμβουλές σχετικά με μια συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζετε εσείς ή το παιδί σας στο διαδίκτυο τότε μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε με τη γραμμή βοήθειας Help-Line στο 210-6007686 ή στο info@help-line.gr.

Να θυμάστε πάντα ότι είναι υποχρέωση όλων μας να βοηθήσουμε στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου οπότε είναι σημαντικό να καταγγέλλουμε οποιοδήποτε ακατάλληλο ή παράνομο περιεχόμενο συναντάμε online. Αυτό μπορείτε να το κάνετε εύκολα ακόμα και διατηρώντας την ανωνυμία σας μέσω της Ανοιχτής Γραμμής Καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr.

Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου
Για να ενημερωθείτε για το θέμα της ασφάλειας από το διαδίκτυο αξίζει να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.saferinternet4kids.gr

Παιδί και Διαδίκτυο: συμβουλές για γονείς

 

Ο χρόνος μπροστά στην οθόνη:

Ανησυχείτε για το πόσο χρόνο ξοδεύει το παιδί σας στο τηλέφωνο, το tablet ή τον υπολογιστή; Παρακάτω θα βρείτε έναν οδηγό για γονείς με συμβουλές για εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί σας για την ώρα που μπορεί να βρίσκεται μπροστά από μία οθόνη.

Πόση ώρα θεωρείται πάρα πολύ;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τις συσκευές και τους υπολογιστές τους για πολλούς διαφορετικούς λόγους – να μαθαίνουν, να παίζουν και να κοινωνικοποιούνται. Το πιο σημαντικό είναι να ορίσετε σαφή όρια στη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και να αποτελέσετε οι ίδιοι ένα καλό παράδειγμα.
Ο χρόνος οθόνης είναι μια ξεπερασμένη έννοια. Καθώς τα ψηφιακά μέσα έχουν ενσωματωθεί σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής του παιδιού, είναι πιο σημαντικό να σκεφτείτε με τι διαδικτυακές δραστηριότητες ασχολείται το παιδί, παρά να θέσετε αυθαίρετους κανόνες σχετικά με το χρόνο.

Χρήσιμες συμβουλές
Συμφωνείστε ένα σαφές σύνολο κανόνων με το παιδί σας για την ώρα που θα βρίσκεται μπροστά σε μία οθόνη στο σπίτι. Συζητήστε με το παιδί σας όταν πιστεύετε πότε είναι σωστό και πότε ακατάλληλο να χρησιμοποιούμε οθόνες. Συμφωνείστε τις ώρες που επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται η χρήση κάποιας οθόνης στο σπίτι. Για παράδειγμα, ώρα δείπνου, ώρα εργασίας και ώρα για ύπνο.

2.Κάντε όπως έχετε συμφωνήσει. Η συμπεριφορά μοντελοποίησης είναι ο ισχυρότερος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να επηρεάσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας.

3.Περιορίστε τη χρήση υπολογιστών / συσκευών στην κρεβατοκάμαρα. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας, ίσως θελήσετε να απαγορεύσετε εντελώς τις συσκευές στο υπνοδωμάτιο.

4.Αγοράστε ένα ξυπνητήρι για την κρεβατοκάμαρα του παιδιού σας και φορτίστε τα τηλέφωνά των παιδιών στο δικό σας υπνοδωμάτιο τη νύχτα. Αυτό μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να κάνουν ένα διάλειμμα από το διαδίκτυο.

5.Προσπαθήστε να μην βασίζεστε σε οθόνες πάρα πολύ για να κρατήσετε τα παιδιά απασχολημένα. Μπορεί να είναι εύκολο να προτρέψετε τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν το tablet ή να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή για να διασκεδάσουν, αλλά αυτό μπερδεύει τους κανόνες που θα έχετε ορίσει για την ώρα μπροστά από την οθόνη. Προσπαθήστε να τηρήσετε τους συμφωνημένους κανόνες με το παιδί σας και θυμηθείτε να δώσετε το καλό παράδειγμα.

6.Συζητήστε με το παιδί σας για το τι κάνει στο διαδίκτυο και παροτρύνετε το να χρησιμοποιήσει το χρόνο της οθόνης του για μάθηση και εκπαίδευση.

7.Επιλέξτε ένα βράδυ της εβδομάδας όπου θα κάνετε μια οικογενειακή δραστηριότητα μαζί, είτε πρόκειται για νύχτα κινηματογράφου ή για νύχτα παιχνιδιών. Η πραγματοποίηση δραστηριοτήτων μαζί ως οικογένεια θα συμβάλει στην εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών χρόνου οθόνης και θα προσφέρει διασκεδαστικές εναλλακτικές λύσεις.

8.Μην έχετε πάντοτε οθόνες στο παρασκήνιο. Κλείνετε τις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές όταν δεν τους χρησιμοποιείτε. Οι οθόνες αυτές μπορεί να αποσπούν την προσοχή των παιδιών εάν προσπαθούν να συμμετάσχουν σε κάποια άλλη δραστηριότητα.

9.Τέλος, μπορείτε να συμμετέχετε κι εσείς στις διαδικτυακές δραστηριότητες του παιδιού. Μπορείτε να παίξετε το αγαπημένο διαδικτυακό παιχνίδι του παιδιού σας και να ανακαλύψετε μαζί τον ψηφιακό κόσμο!

Συμβουλές για γονείς – Τι μπορώ να κάνω αν το παιδί μου δει κάτι που το αναστατώσει διαδικτυακά.

Το διαδίκτυο είναι ένας υπέροχος κόσμος όπου μπορούν τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι να συναντήσουν πολλά θετικά υπάρχει όμως και η περίπτωση να δουν ή να βιώσουν σε απευθείας σύνδεση πράγματα και καταστάσεις που μπορεί να τα ανησυχήσουν ή να τα κάνουν να νιώσουν άβολα. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε… Από μια τρομακτική εικόνα ή ένα σχόλιο μισαλλόδοξου λόγου, κάτι ακατάλληλο για την ηλικία τους ή ακόμα και παράνομο περιεχόμενο.

Οι πιθανότητες να «σκοντάψουν» σε υλικό που μπορεί να τα αναστατώσει είναι πολλές καθώς αυτό μπορεί να γίνει είτε συνειδητά (επειδή ψάχνουν κάτι συγκεκριμένο αλλά ακατάλληλο) είτε τυχαία (πληκτρολογώντας λάθος μια διεύθυνση url, κατεβάζοντας ένα άγνωστο αρχείο, ακολουθώντας άγνωστους συνδέσμους κ.α).

Πώς μπορώ να προστατέψω το παιδί μου από τέτοιου είδους περιεχόμενο;

Η εγκατάσταση φίλτρου γονικού ελέγχου στις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιεί το παιδί μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να μειώσετε τις πιθανότητες το παιδί να συναντήσει επιβλαβές περιεχόμενο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εφησυχάσετε και να παραλείψετε τη συζήτηση με το παιδί για το τι πρέπει να προσέχει στο διαδίκτυο, που είναι και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας .

Υπάρχουν διάφορα εργαλεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αποκλείσετε περιεχόμενο από τη συσκευή του παιδιού σας.

Πρώτον, μπορείτε να τοποθετήσετε φίλτρο γονικού ελέγχου στο οικιακό WiFi που θα καλύπτει όλες τις συσκευές που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από το συγκεκριμένο Wi-Fi.

Τα φίλτρα γονικού ελέγχου παρέχονται δωρεάν από τον παροχέα υπηρεσιών διαδικτύου.

Υπάρχουν επίσης γονικοί έλεγχοι που παρέχονται από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας που χρησιμοποιεί το παιδί.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε φίλτρο γονικού ελέγχου σε επίπεδο συσκευής.

Τι μπορώ να κάνω εάν το παιδί μου έχει δει κάτι που το έχει αναστατώσει στο διαδίκτυο

1.Διατηρήστε τη ψυχραιμία σας

Ψύχραιμα ρωτήστε το παιδί πως έφτασε να δει το ακατάλληλο περιεχόμενο γεγονός που θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε πως εμφανίστηκε το εν λόγω περιεχόμενο στην οθόνη. Τα παιδιά αξιολογούν υποσυνείδητα τις αντιδράσεις των ενηλίκων και αν εσείς παραμείνετε ψύχραιμοι και δεκτικοί θα τους δείξετε ότι μπορούν να απευθύνονται σε εσάς για βοήθεια.

2.Προσπαθήστε να μην αποδώσετε ευθύνες

Μπορεί το παιδί σας κατά λάθος να συνάντησε το ακατάλληλο περιεχόμενο ή μπορεί ακόμα και να έψαξε για αυτό. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να παραμείνετε ψύχραιμοι και υποστηρικτικοί. Η περιέργεια των παιδιών μπορεί να τα οδηγήσει σε λάθος μονοπάτια χωρίς να συνειδητοποιούν τον κίνδυνο στον οποίο εκτίθενται. Το να του πάρετε τη συσκευή και να του περιορίσετε τη χρήση της τεχνολογίας είναι λάθος στην παρούσα φάση καθώς το παιδί θα λάβει λάθος μηνύματα και δε θα σας ξαναεμπιστευτεί.

3.Συζητήστε με το παιδί για αυτό που είδε και το αναστάτωσε

Μόλις το παιδί σας ηρεμήσει, εκφράστε του την ικανοποίησή σας από το γεγονός ότι σας εμπιστεύτηκε. Εν συνεχεία συζητήστε μαζί του για αυτό που είδε ακόμα και αν το ίδιο το παιδί θέλει να υποβαθμίσει το γεγονός. Η συζήτηση είναι σημαντική καθώς θα βοηθήσει το παιδί να τοποθετήσει στο μυαλό του στις πραγματικές διαστάσεις αυτό που είδε και το αναστάτωσε και να διερευνήσει το κατά πόσο ταιριάζει με τις οικογενειακές σας αξίες. Επίσης με αυτό τον τρόπο δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να σας κάνει ερωτήσεις για να λύσει τυχόν απορίες του.

4.Να είστε ενήμεροι για το που μπορείτε να απευθυνθείτε για βοήθεια

Η χρήση του διαδικτύου όχι μόνο από τα παιδιά αλλά ακόμα και από τους ενήλικες εγκυμονεί κινδύνους. Ως γονείς θα πρέπει να είσαστε ενημερωμένοι για αυτούς ανεξάρτητα το πόσο καλά ή όχι γνωρίζετε να χειρίζεστε την τεχνολογία. Ένας καλός τρόπος ενημέρωσης είναι μέσω της ιστοσελίδας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου SaferInternet4kids.gr όπου κανείς μπορεί να βρει απαντήσεις, συμβουλές ακόμα και συμβουλευτικούς οδηγούς σε ότι τον απασχολεί.

Αν χρειάζεστε συμβουλές σχετικά με μια συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζετε εσείς ή το παιδί σας στο διαδίκτυο τότε μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε με τη γραμμή βοήθειας Help-Line στο 210-6007686 ή στο info@help-line.gr.

Να θυμάστε πάντα ότι είναι υποχρέωση όλων μας να βοηθήσουμε στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου οπότε είναι σημαντικό να καταγγέλλουμε οποιοδήποτε ακατάλληλο ή παράνομο περιεχόμενο συναντάμε online. Αυτό μπορείτε να το κάνετε εύκολα ακόμα και διατηρώντας την ανωνυμία σας μέσω της Ανοιχτής Γραμμής Καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr.

Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου
Για να ενημερωθείτε για το θέμα της ασφάλειας από το διαδίκτυο αξίζει να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.saferinternet4kids.gr

https://neotita.gr/%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AD%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%BF%CE%BD/

Κορονοϊός: Συμβουλές για την ασφάλεια των παιδιών στο internet την περίοδο της καραντίνας

 

Την εκτίμηση ότι μετά τη λήξη της πανδημίας «ο κόσμος δεν θα μετακινηθεί στο διαδίκτυο καθώς η διαπροσωπική επαφή είναι αναντικατάστατη», εξέφρασε ο Eugene Kaspersky, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ψηφιακής ασφάλειας Kaspersky, μιλώντας σήμερα σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους.

Ο ίδιος, απαντώντας σε ερώτηση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, έδωσε συμβουλές για την ασφάλεια των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε μεγαλύτερο βαθμό αυτήν την περίοδο, λόγω της καραντίνας.

«Μόλις τελειώσει αυτή η σύντομη περίοδος, τα ταξίδια και τα συνέδρια θα ξαναρχίσουν. Όμως η on line επικοινωνία δεν θα διακοπεί. Τα διαδικτυακά συνέδρια και οι τηλεδιασκέψεις θα συνεχιστούν παράλληλα, ο όγκος εργασίας θα αυξηθεί», εκτίμησε ο Kaspersky.

Μιλώντας για την ασφάλεια στο διαδίκτυο την εποχή της πανδημίας, ο κ. Kaspersky τόνισε ότι οι εγκληματίες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες της τηλε-εργασίας για να επιτεθούν σε δίκτυα και υπολογιστικά συστήματα. Έχουν καταγραφεί έως τώρα επιθέσεις σε αεροδρόμια, εταιρείες ενέργειας αλλά και νοσοκομεία, για τις οποίες ο κ. Kaspersky είπε ότι ισοδυναμούν με τρομοκρατικές επιθέσεις. Συχνά χρησιμοποιείται ως «δόλωμα» ηλεκτρονική αλληλογραφία που αναφέρεται στον κορονοϊό, προκειμένου να κερδίσει την προσοχή του παραλήπτη.

Για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο -αλλά και τον περιορισμό του χρόνου που αφιερώνουν σε αυτό- υπάρχουν διαθέσιμα ηλεκτρονικά εργαλεία. Ωστόσο, όπως τόνισε ο επικεφαλής του τμήματος έρευνας και ανάλυσης της εταιρείας για τη Ρωσία, Yury Namestnikov, είναι σημαντικό οι γονείς να εξηγήσουν στα παιδιά τους κινδύνους πριν επιβάλουν απαγορεύσεις, ενώ ο κ. Kaspersky σημείωσε χαρακτηριστικά, σχολιάζοντας τη σχετική ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι είναι εξίσου σημαντικό για τους γονείς να διασφαλίσουν ότι οι γνώσεις τους στην πληροφορική είναι περισσότερες από εκείνες των παιδιών τους! Διαφορετικά, οι περιορισμοί μπορεί να παρακαμφθούν.

Τέλος, αναφερόμενος στα εργαλεία παρακολούθησης που αναπτύσσονται προκειμένου να εμποδιστεί η διασπορά του κορονοϊού, ο διευθυντής του τμήματος έρευνας και ανάλυσης της εταιρείας, Costin Raiu, είπε ότι χρειάζεται να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της διασφάλισης της δημόσιας υγείας και της προστασίας του απορρήτου. Εξέφρασε δε την ελπίδα, όταν τελειώσει η κρίση, όλα αυτά τα εργαλεία που μπαίνουν τώρα σε εφαρμογή να καταργηθούν.

Έξι στα δέκα ελληνόπουλα έως δέκα ετών έχουν ανεξέλεγκτη πρόσβαση στο διαδίκτυο


Σοκάρουν τα αποτελέσματα έρευνας για τη σχέση των ελληνόπουλων με το διαδίκτυο. Έξι στα δέκα έως 10 ετών (το 59%) έχουν πρόσβαση, πολλές φορές ανεξέλεγκτη στο ίντερνετ με τους γονείς να έχουν μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση.

Οι μισοί γονείς (περίπου το 48%) εκφράζουν την ανησυχία τους για το περιεχόμενο που βλέπουν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο την ώρα που δεν λαμβάνουν μέτρα ώστε αυτό να το περιορίζουν. Η έρευνα έγινε από τη devolo Hellas και το infokids.gr με τα αποτελέσματα της προκαλούν μεγάλο προβληματισμό.

Από την έρευνα προκύπτει ότι το 57% των γονέων επιτρέπουν στα παιδιά τους περιορισμένη χρήση του διαδικτύου. Το 30% των παιδιών – σύμφωνα με τις απαντήσεις των γονέων – έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από δικές τους προσωπικές συσκευές (smartphones, tablets, PCs), ενώ το 20% έχουν απόλυτη αυτονομία στη χρήση, με προσωπικό κωδικό πρόσβασης ανεξάρτητο από τους γονείς. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών στην Ελλάδα -περίπου ένα στα πέντε- αποκτούν ελεύθερη χρήση του Ίντερνετ από πολύ νεαρή ηλικία και οι γονείς δεν φαίνεται να έχουν πρόβλημα με αυτό.

Το 58% των γονέων ανέφερε ότι δίνουν οι ίδιοι στα παιδιά τους τις δικές τους συσκευές για την πρόσβαση στο διαδίκτυο, ενώ το 28% επιτρέπουν να έχουν ελεγχόμενη πρόσβαση, καθώς εκείνοι έχουν τους κωδικούς τόσο για την πρόσβαση στο διαδίκτυο όσο και για τη χρήση των συσκευών. Παράλληλα το ποσοστό 12% που έχει πρόσβαση στο Ίντερνετ από «έξυπνες» τηλεοράσεις και παιχνιδομηχανές.

Το 48% των γονέων ανησυχούν για το περιεχόμενο στο οποίο βλέπουν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο την στιγμή που είναι γνωστό ότι ο κυβερνοχώρος κρύβει πολλές παγίδες, με κυριότερη το ακατάλληλο ή μη νόμιμο υλικό. Στη δεύτερη θέση των κίνδυνων, σύμφωνα με το 39% των γονέων, είναι η επαφή και η συνομιλία με αγνώστους στο διαδίκτυο, που μπορεί να οδηγήσει στην παραπλάνηση ή και αποπλάνηση των παιδιών.

Οσον αφορά στα μέτρα προστασίας που επιλέγει μεγάλο ποσοστό γονέων, σε πρώτη φάση δεν φαίνονται αρκετά. Από απλά μέτρα όπως η κοινή χρήση (με τους ίδιους κωδικούς) του διαδικτύου από γονείς και παιδιά (37,2%) μέχρι πιο χρονοβόρα όπως η παρακολούθηση του ιστορικού του υπολογιστή (31,7%) ή και ακόμη πιο σύνθετα όπως η εγκατάσταση προγράμματος γονικού ελέγχου που περιορίζει και παρακολουθεί τη χρήση του Ίντερνετ (9,9%).

Σύμφωνα με την έρευνα και το 59% των παιδιών χρηστών είναι έως δέκα ετών, μόλις το 11,4% των γονιών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών τους. Από την άλλη το 44% το χρησιμοποιεί για παρακολούθηση (streaming) ταινιών και χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media).

Μόνο το 2,4% των γονιών ανησυχεί ότι το παιδί τους ενδεχομένως να πέσει θύμα «ηλεκτρονικών κλοπών» δεδομένων αν και είναι πολύ συχνό το φαινόμενο των χάκερς όπως και της παράνομης πρόσβασης σε δεδομένα τρίτων.

Παιδιά και οθόνες: Μια επικίνδυνη σχέση

 


Το γεγονός ότι στη σημερινή εποχή, ζούμε μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας ανάμεσα σε οθόνες, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστα τα παιδιά, σύμφωνα και με τα στοιχεία νέας έρευνας.
 
Η ώρα που τα παιδιά ηλικίας έως δύο ετών, περνούν μπροστά από μία οθόνη, διπλασιάστηκε ανάμεσα στο 1997 και το 2014. Το ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας είναι το Μέσο στο οποίο παραμένουν προσηλωμένα τα παιδιά, το οποίο δεν είναι τα τάμπλετ ή τα κινητά των γονιών αλλά η … παραδοσιακή τηλεόραση. Η συγκεκριμένη καταγραφή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς αποδεικνύει εμμέσως ότι η αύξηση στην έκθεση των παιδιών στις οθόνες, δεν οφείλεται στην τεχνολογική ανάπτυξη και στα δεκάδες νέα προϊόντα αλλά στον τρόπο ζωής των γονιών.
 
Το 1997, ο ημερήσιος χρόνος έκθεσης σε οθόνες για τα παιδιά έφτανε την μιάμιση ώρα ενώ το 2014, αυτός ο χρόνος έφτασε κοντά στις τρεις ώρες. Την ίδια στιγμή, το 86% αυτού του διαστήματος αφορά έκθεση στην τηλεόραση. 
 
Η… κακή συνήθεια της τηλεόρασης για τα παιδιά, φαίνεται να οφείλεται στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της οικογένειας και στο κατά πόσο οι γονείς επιλέγουν να περάσουν δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά αντί της «εγκατάλειψης» μπροστά στην οθόνη. Μεγάλο ρόλο φυσικά παίζουν και οι φρενήρεις ρυθμοί εργασίας στη σημερινή εποχή που δεν αφήνει μεγάλο περιθώριο στους γονείς ως προς την εύρεση χρόνου για ασχολίες με τα παιδιά.
 
Μπορεί στο παρελθόν οι έρευνες να μην είχαν τεκμηριώσει τις επιβλαβείς επιπτώσεις της τηλεόρασης στα παιδιά αλλά πρόσφατα
στοιχεία δείχνουν ότι η πολύωρη έκθεση αυξάνει τις πιθανότητες για
παιδική παχυσαρκία αλλά και μειώνει την απόδοση στις μετέπειτα σχολικές δραστηριότητες. 

 

Τι είναι το «48-hour challenge» που γεμίζει τους γονείς αγωνία

Μία νέα μόδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλεί ανησυχία στους
γονείς και κάνεις τις αρχές να προειδοποιούν και να ζητούν αυξημένη
προσοχή.


Το «48-hour challenge» ενθαρρύνει τους έφηβους να εξαφανιστούν, όπως μεταδίδει η New York Post. Όσο είναι άφαντοι και η «δοκιμασία» προχωρά, καθώς η είδηση της εξαφάνισής τους κυκλοφορεί στα social media, οι νεαροί κερδίζουν πόντους.

 

«Η δοκιμασία καλεί τους έφηβους να εξαφανιστούν για έως δύο ημέρες τη φορά και τους αποδίδει βαθμούς για κάθε αναφορά που έχουν στα social media ενώ αγνοούνται» σημειώνει ο σερίφης της κομητείας Tippencoe, στην Ιντιάνα, Bob Smith.


Προειδοποίησε πως η δοκιμασία αυτή αποσπά την προσοχή και
αποπροσανατολίζει τους αστυνομικούς από το να βοηθήσουν άλλους
ανθρώπους, που μπορεί να βρίσκονται σε πραγματική ανάγκη.


«Οι άνθρωποι που το έχουν σκάσει και εκείνοι που αγνοούνται είναι
πολύ σημαντικά θέματα. Το να χρησιμοποιεί κανείς αυτές τις προκλήσεις, που έχουν στόχο να τραβήξουν την προσοχή, απομακρύνει τους αστυνομικούς από τα πολλά άλλα καθήκοντά τους και προκαλεί αναίτια ανησυχία στις οικογένειες και τους φίλους» σημειώνει.


«Προσπαθούμε να ενημερώσουμε τον κόσμο πριν κάτι συμβεί» καταλήγει.

6 πράγματα που μπορεί να κάνει ένα παιδί στο Διαδίκτυο

Για μερικούς γονείς είναι απορίας άξιο τι πραγματικά το ενδιαφέρον βρίσκουν τα παιδιά και ασχολούνται τόσο πολύ με το Διαδίκτυο.

Υπάρχουν τα εξής ενδεχόμενα: α. Οι ίδιοι δεν έχουν μπει ποτέ ή ίσως απειροελάχιστα, β. Δεν έχουν ρωτήσει ποτέ τα ίδια τα παιδιά τους, γ. Δεν έχουν βρει μια αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης. Ένα 10χρονο παιδί στο Διαδίκτυο έχει μανία με το YouTube.

– Βλέπει ελληνικά σίριαλ που δεν προλαβαίνει να δει τις ώρες που προβάλλονται στην τηλεόραση.
– Βάζει τα αγαπημένα της βίντεο κλιπ, τραγουδάει και χορεύει.
– Χαζεύει βιντεάκια με κατασκευές.
– Παρακολουθεί συγκεκριμένους youtubers.

Οι περισσότεροι σύγχρονοι γονείς ασχολούνται με την τεχνολογία και τα social media

Υπάρχουν όμως και οι γονείς που δεν χρειάστηκε ποτέ και δεν θέλησαν να αποκτήσουν υπολογιστή, να βάλουν σύνδεση, ούτε καν να στείλουν ένα μέηλ. Σε αυτή την περίπτωση ο ψηφιακός κόσμος φαντάζει απροσπέλαστος, μακρινός και ξένος. Σαν μια άγνωστη ακόμα ήπειρος που περιμένει να την ανακαλύψεις, μόνο που δεν μπαίνεις ποτέ στο αεροπλάνο.

Κι όμως αξίζει να μάθουν περισσότερα για τον ψηφιακό κόσμο που έχει τόσα να προσφέρει, καθώς εάν παιδί μπορεί να:

1. Αναζητά πληροφορίες, να σερφάρει ψάχνοντας θέματα που το αφορούν, να αντλεί υλικό που θα το βοηθήσει στο σχολείο αλλά και θα διευρύνει το γενικότερο πεδίο των γνώσεών του. Αρκεί να έχει αναπτύξει κριτική σκέψη και να μπορεί να φιλτράρει τις πληροφορίες που βρίσκει. Δεν το ξέρει; Το Γκουγκλάρει!

2. Παίζει. Να αλλάζει πίστες, να παίρνει βραβεία, να χάνει, να κερδίζει, να ανταγωνίζεται, να επικοινωνεί με άλλους παίκτες, να διασκεδάζει. Αρκεί να μην ξεφεύγει στον χρόνο χρήσης στο video gaming και να μην παραμελεί τις προσωπικές του ανάγκες, το διάβασμα και την επαφή με τους φίλους του.

3. Επικοινωνεί. Να ανταλλάσσει μηνύματα, να κάνει chat, να ρωτά τι κάνουν οι φίλοι του, να γνωρίζει καινούριους. Αρκεί να μην δίνει σε αγνώστους τα προσωπικά του δεδομένα και να ξέρει πότε να διακόψει μια επαφή που του είναι άβολη και αμήχανη.

4. Βλέπει βιντεάκια στο YouTube. Το υλικό είναι ανεξάντλητο. Τραγούδια, σίριαλ, εκπομπές, κανάλια των youtubers – μπορεί μεγαλώνοντας να έχει δημιουργήσει και το δικό του κανάλι.
5. Ανεβάζει stories στο Instagram ή στο Facebook. Μικρές ιστορίες καθημερινότητας, φωτογραφίες ή βίντεο, με σχόλια, χάσταγκ, emojis που έχουν όριο ζωής 24 ώρες.

6. Δημιουργεί ομάδες κοινού ενδιαφέροντος και να ανταλλάσσει πληροφορίες. Μπορεί να είναι μια παρέα του σχολείου που κάνει μια εργασία, μια παρέα video gamers, μια ομάδα που αγαπά κάποιον συγκεκριμένο καλλιτέχνη, μια παρέα που συναντιέται μόνο στον τόπο διακοπών και κρατάει επαφές, οτιδήποτε μπορεί να φέρει τα παιδιά κοντά.

Εάν είστε γονιός με ανησυχίες και θέλετε να έρθετε πιο κοντά στο παιδί σας, σας προτείνω δύο πολύ χρήσιμες επιλογές:

1. Μπείτε στο www.e-parenting.gr της Cosmote και ενημερωθείτε για τον κόσμο του Διαδικτύου, μάθετε τις δυνατότητες που δίνει στα σημερινά παιδιά, ανακαλύψτε τον τρόπο να τα κρατάτε ασφαλή στην πλοήγηση, διαβάστε κατατοπιστικά άρθρα ειδικών, παρακολουθήστε συνεντεύξεις, καθίστε στο θρανίο του School of Cool και μάθετε βασικές γνώσεις ορολογίας, social media, gaming.

2. Εάν πραγματικά θέλετε να μάθετε τι κάνει το δικό σας παιδί στο Διαδίκτυο, ρωτήστε το. Καθίστε δίπλα του με διάθεση να μάθετε και όχι να κατακρίνετε, και κυρίως δώστε του την αίσθηση πως είστε παρόντες, ακόμα κι αν δεν ξέρετε να ανεβάζετε ένα story στο Instagram. Αλλά και αυτό μπορεί εύκολα να σας το δείξει το παιδί σε ένα λεπτό.

https://www.newsit.gr/texnologia/6-pragmata-pou-mporei-na-kanei-ena-paidi-sto-diadiktyo/2659911/

Ο κανόνας «3-6-9-12» για τα παιδιά και την οθόνη

Ο Serge Tisseron είναι γάλλος ψυχαναλυτής-ψυχίατρος, από τους πιο
γνωστούς στη χώρα του. Δίνει κατευθύνσεις έρευνας στο πανεπιστήμιο
University Paris 7 Denis Diderot. Μελετά τις σχέσεις των νέων με τις
νέες τεχνολογίες, τις παρανοήσεις ανάμεσα στους ενήλικες και την επόμενη γενιά, και τις επιπτώσεις της τεχνολογίας της πληροφορίας στους νέους ανθρώπους. Το 2008 ανέπτυξε τον κανόνα «3-6-9-12», που σημαίνει, «όχι τηλεόραση πριν από τα τρία χρόνια, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα έξι, καθόλου internet πριν από τα εννέα χρόνια, και καθόλου κοινωνικά μέσα πριν από τα 12». Το 2011 η Γαλλική Ένωση Παιδιάτρων αποδέχτηκε την πρόταση.

Ο ίδιος λέει ότι ανέπτυξε τον κανόνα με σκοπό να ανοίξει τη δημόσια
συζήτηση για τις οθόνες. Επικοινωνήσαμε με τον Serge Tisseron για να μας εξηγήσει την άποψή του για μια σχέση που γεμίζει ερωτήματα τους γονείς: τη σχέση παιδιού-οθόνης.

-Ο κανόνας σας του «3-6-9-12», λέει,  «καθόλου τηλεόραση πριν την ηλικία των τριών». Γιατί αυτό;

Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει για τα μικρά παιδιά  και την τηλεόραση έχουν δείξει ότι η τηλεόραση δεν ωφελεί τα παιδιά πριν από την ηλικία των τριών. Φυσικά, ένας γονιός μπορεί να παρακολουθεί ένα πρόγραμμα για δέκα λεπτά μαζί με ένα μικρό παιδί, αν αυτή είναι μια ευκαιρία να περάσουν κάποιο ποιοτικό χρόνο μαζί. Όμως, πριν από από την ηλικία των τριών, είναι η σχέση που έχει σημασία, όχι η οθόνη. Το πρόβλημα είναι ότι συνήθως η τηλεόραση μένει ανοιχτή μόνιμα, και τα μικρά παιδιά ζουν με αυτή. Αλλά η έρευνα έχει δείξει ότι αυτό βλάπτει την ανάπτυξή τους. Τα μωρά έχουν πράγματι την ανάγκη να διαμορφώσουν τις ικανότητες προσοχής και συγκέντρωσης, και δε μπορούν να το κάνουν σε ένα περιβάλλον θορυβώδες όπως αυτό που δημιουργεί η τηλεόραση.

Το ραδιόφωνο είναι λιγότερο ενοχλητικό για αυτά, επειδή εναλλάσσει συζητήσεις και αρμονικές μουσικές. Η τηλεόραση, όμως, είναι γεμάτη από βίαιους θορύβους τους οποίους τα μωρά δε μπορούν να καταλάβουν, και οι οποίοι τα εμποδίζουν να μάθουν να συγκεντρώνονται. Οι γονείς έχουν την τάση να υποτιμούν το πόσο σοβαρές είναι οι συνέπειες  των ψηφιακών εργαλείων στο μικρό παιδί, και να υπερεκτιμούν τη βαρύτητα των προβλημάτων που προκαλούνται από τη χρήση των ίδιων ψηφιακών εργαλείων στην εφηβεία, ενώ πρόκειται γενικά για την περίοδο κατά την οποία αποκτώνται αυτόματα αντανακλαστικά που είναι απαραίτητα
για τη χρήση τους.

-Στις μέρες μας, με τους γονείς να δουλεύουν σκληρά -και
σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες χωρίς υποστηρικτικές κοινωνικές δομές –  πόσο εύκολο είναι για αυτούς να βρουν εναλλακτικές που θα κρατήσουν τα παιδιά μακριά από το να παίζουν βιντεοπαιχνίδια πριν από τα έξι τους, όπως προτείνετε;

Ο κανόνας «3-6-9-12

Όχι τηλεόραση πριν από τα 3 χρόνια.
Όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6.
Όχι internet πριν από τα 9.
Όχι social media πριν από τα 12.

Ο κανόνας 3-6-9-12 που έχω προτείνει για να ορίσω τις ηλικίες των τριών, έξι, εννιά και δώδεκα, προτείνει στους γονείς να μη δίνουν στο παιδί ένα προσωπικό tablet ή μία προσωπική κονσόλα παιχνιδιού πριν από τα έξι χρόνια του.

Μπορεί να παίζει με αυτές τις συσκευές, αλλά είναι προτιμότερο να
χρησιμοποιούνται ως οικογενειακές συσκευές. Η πραγματικότητα
επιβεβαιώνει ότι μόλις το παιδί γίνει ιδιοκτήτης των συσκευών αυτών, η χρήση τους γίνεται ανεξέλεγκτη.

Επιπλέον, είναι καλύτερα να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις
συσκευές για να ηρεμήσουμε το παιδί, ή το βράδυ πριν κοιμηθεί, επειδή οι φωτεινές πηγές οι οποίες χρησιμοποιούνται διαταράσσουν τους ρυθμούς του ύπνου.

-Λέτε, επίσης, «όχι internet χωρίς επίβλεψη πριν από τα εννιά χρόνια». Αυτό σημαίνει ούτε παιχνίδια στο διαδίκτυο;

Από την ηλικία των εννιά και μετά, η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ένα δικαίωμα. Αλλά είναι προτιμότερο τα παιδιά να παίρνουν συμβουλές και υποστήριξη. Κανείς δεν ξέρει ποτέ τι μπορεί να βρουν πληκτρολογώντας μια λέξη κλειδί. Ούτε τα κινούμενα σχέδια που βρίσκουμε στο internet είναι πάντα ασφαλή. Κάποια έχουν δεχτεί  hacking. Ξεκινούν σαν ένα κινούμενο σχέδιο, αλλά συνεχίζουν προωθώντας ναρκωτικά, ή δείχνουν πορνογραφικές εικόνες,
και τελειώνουν σαν κινούμενο σχέδιο.

Και οι πλατφόρμες των δωρεάν παιχνιδιών στο διαδίκτυο είναι πιθανό να περιέχουν πολλές διαφημίσεις για τα παιχνίδια τα οποία ξεκινούν δωρεάν, αλλά στη συνέχεια πρέπει γρήγορα να πληρώσεις αν θέλεις να γίνει το παιχνίδι ενδιαφέρον.

-Όταν λέτε «internet με επίβλεψη», τι ακριβώς εννοείτε; Ο
γονιός πρέπει να μένει με το παιδί όλη την ώρα, ή απλώς να τσεκάρει τι γίνεται ανά διαστήματα;

«Internet με συνοδεία» δε σημαίνει να στεκόμαστε πίσω από το παιδί κάθε φορά που μπαίνει στο ίντερνετ, ούτε να παρακολουθούμε καθετί που κάνει, κοιτάζοντας το ιστορικό. Διαδίκτυο με επίβλεψη, σημαίνει δύο πράγματα. Το πρώτο είναι να προετοιμάσουμε το παιδί. Μεταξύ 6 και 9 χρόνων, πρέπει να του εξηγήσουμε τους τρεις βασικούς κανόνες του internet.

 

-Ό, τι τοποθετείς εκεί μπορεί να γίνει «δημόσιο
-Ό, τι τοποθετείς εκεί θα μείνει για πάντα
-Δεν πρέπει να πιστεύεις όλα όσα βρίσκεις

Είναι σημαντικό μετά τα εννιά χρόνια να του μιλάμε για τη λογοκλοπή,
για τη διαδικτυακή πορνογραφία και την διαδικτυακή παρενόχληση. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Είναι εξίσου σημαντικό να οργανώνουμε την οικογενειακή ζωή με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε χρόνο για ανταλλαγές. Και το πιο απλό για να το κάνουμε αυτό, είναι να απαγορεύσουμε την τηλεόραση, τα smartphones, τα tablets και τις εφημερίδες στο δείπνο, ώστε να δημιουργήσουμε ένα ανοιχτό περιβάλλον επικοινωνίας. Δε χρειάζεται να μιλάμε εκεί για αυτά που είδαμε στο διαδίκτυο, αλλά αν αυτός ο ανοιχτός χώρος υπάρχει, τα παιδιά θα βρουν την ευκαιρία να τον χρησιμοποιήσουν και να μιλήσουν αν έχουν συναντήσει κάποια προβληματικά πράγματα στο internet.

-Πόσες ώρες την ημέρα συμβουλεύετε τους γονείς να αφήνουν
παιδιά προσχολικής ηλικίας να βλέπουν τηλεόραση; Πόσες ώρες την ημέρα λέτε σε γονείς μεγαλύτερων παιδιών να τα αφήνουν να «σερφάρουν» στο ίντερνετ, ή να παίζουν βιντεοπαιχνίδια; Πώς μπορεί ένας γονιός να «ελέγξει» την οθόνη;

Ένας «περιορισμός του χρόνου της οθόνης» είναι σημαντικός, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να ενδιαφερόμαστε για το τι κάνουν τα παιδιά με τις οθόνες. Οι γονείς που είναι επικριτικοί απέναντι στις οθόνες, αγνοούν τις δημιουργικές χρήσεις και τις δυνατότητες κοινωνικοποίησης που προσφέρουν οι ψηφιακές συσκευές. Δυστυχώς, οι γονείς που δε βάζουν καθόλου όρια,
έχουν ανάλογη άγνοια.

 

Είναι προτιμότερο να σχεδιάζουμε σε εβδομαδιαία βάση παρά σε καθημερινή.

Για παιδιά από 3 μέχρι 6 χρόνων, οι γονείς μπορούν να περάσουν
προοδευτικά από τη μια ώρα στις δύο ώρες την εβδομάδα, με στόχο να
φτάσουν στη συνέχεια προοδευτικά στις έξι ώρες την εβδομάδα μέχρι την ηλικία των 12 χρόνων. Ο στόχος είναι ο χρόνος ψυχαγωγίας μέσω της οθόνης να μην ξεπερνάει ποτέ τις δύο ώρες την ημέρα, όποια κι αν είναι η ηλικία. Λέω «ψυχαγωγική οθόνη», επειδή σε αυτή δε συμπεριλαμβάνω τον χρόνο που αφιερώνεται στις σχολικές δραστηριότητες. Αλλά και εκεί ακόμη, είναι διαφορετικό πράγμα να χρησιμοποιείς μια οθόνη μη διαδραστική και μη συνδεδεμένη όπως η τηλεόραση, είναι άλλο να χρησιμοποιείς μια συσκευή διαδραστική αλλά μη συνδεδεμένη όπως βιντεοπαιχνίδια off-line, και είναι διαφορετικό να χρησιμοποιείς ένα εργαλείο διαδραστικό και συνδεδεμένο, όπως τα παιχνίδια στο διαδίκτυο. Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν αυτές
τις δραστηριότητες που συνδέονται με την οθόνη, οι οποίες είναι
δημιουργικές και κοινωνικοποιούν. Και υπάρχει μια δραστηριότητα που
συνδέεται με την οθόνη και πρέπει να ενθαρρύνεται σε κάθε ηλικία, χωρίς κανέναν περιορισμό: η ψηφιακή φωτογραφία και η επεξεργασία εικόνας.

 

-Γιατί στα παιδιά αρέσουν τόσο πολύ τα βιντεοπαιχνίδια;

Τα βιντεοπαιχνίδια είναι πραγματικά «ψηφιακά γλυκά» για τον εγκέφαλο. Ξέρετε ότι μας αρέσουν τα γλυκά επειδή είναι λιπαρά και ζαχαρώδη. Λοιπόν, αγαπάμε τα βιντεοπαιχνίδια επειδή κινητοποιούν τις απλές διανοητικές ικανότητες , επειδή προοδεύουμε μέσα από τη δοκιμή και το λάθος, επειδή τονώνουν την προσοχή μας κάθε στιγμή, επειδή
ανταμειβόμαστε γενναιόδωρα όταν πετυχαίνουμε και ποτέ δεν τιμωρούμαστε όταν αποτυγχάνουμε. Όπως ακριβώς τα γλυκά δεν είναι αληθινό φαγητό, αλλά ευχαρίστηση, πολλά βιντεοπαιχνίδια δε συμβάλλουν στη νοητική ανάπτυξη, αλλά στην καθαρή ευχαρίστηση.

-Συμφωνείτε με την πρακτική πολλών γονιών να
«χρησιμοποιούν» τον χρόνο σε βιντεοπαιχνίδια ή στην τηλεόραση ως «εργαλείο» για να τιμωρούν ή να επιβραβεύουν τα παιδιά; Το να λένε, για παράδειγμα, «αφού οι βαθμοί σου ήταν κακοί», ή «αφού συμπεριφέρθηκες άσχημα, θα δεις λιγότερη τηλεόραση αυτή την εβδομάδα και θα παίξεις
λιγότερο στην κονσόλα σου»;

Ναι, όλοι οι γονείς χρησιμοποιούν αυτό το είδος τιμωρίας. Και πάλι,
όμως, κάνουν λάθος, επειδή δε δίνουν σημασία στο τι παρακολουθούν τα παιδιά ή στο τι είδους παιχνίδια παίζουν. Οι γονείς θα έπρεπε να λένε: «Είσαι τιμωρημένος, δε θα δεις τη συγκεκριμένη εκπομπή στην τηλεόραση, αλλά θα κρατήσεις τον χρόνο που έχεις για βιντεοπαιχνίδια», ή το αντίθετο. Ο χρόνος της οθόνης πρέπει πάντα να έχει να κάνει με το τι βλέπει το παιδί σε αυτή, τι κάνει σε αυτή, και ποιον συναντά εκεί.

-Αν δεχτούμε αυτό που έχετε πει, ότι οι έφηβοι «αναζητούν
εναλλακτικές ταυτότητες, κρύβοντας την εμφάνισή τους από αυτούς που συναντούν», πώς μπορούν να προστατευτούν; Και τι συμβαίνει με τον διαδικτυακό εκφοβισμό; Πιστεύετε ότι εξαπλώνεται τόσο πολύ όσο λένε τα μέσα ενημέρωσης, ή το φαινόμενο διογκώνεται;

Τα παιδιά πρέπει να είναι ενήμερα για το τι σημαίνει εκφοβισμός από
τη νηπιακή ηλικία. Και πρέπει να τους μιλήσουμε για τον διαδικτυακό
εκφοβισμό στα 7 τους χρόνια. Τίποτα, όμως, δεν αποδεικνύει ότι η παρενόχληση είναι σήμερα σε χειρότερα επίπεδα σε σχέση με παλαιότερα. Το πρόβλημα είναι ότι, με το διαδίκτυο, μπορεί να «βρει» το εκφοβισμένο παιδί παντού, οποιαδήποτε ώρα, μέρα και νύχτα. Αλλά πρέπει, επίσης, να εξηγήσουμε στα παιδιά ότι το να προωθήσουν μια προσβολή μία φορά, σημαίνει συμμετοχή στην παρενόχληση.

 

-Δημοσιεύτηκε πρόσφατα μια παγκόσμια μελέτη για τα αποτελέσματα της χρήσης υπολογιστών στα σχολεία, σύμφωνα με την οποία, οι μαθητές που χρησιμοποιούν tablets και υπολογιστές πολύ συχνά, έχουν χειρότερες επιδόσεις από αυτούς που κάνουν μια πιο ήπια χρήση τους. Πιστεύετε ότι η τάση στην εκπαίδευση να επικεντρώνεται σε «ψηφιακές και επαγγελματικές δεξιότητες», είναι σε λάθος κατεύθυνση;

Προσωπικά, λέω πάντα ότι το επείγον είναι να προσαρμόσουμε τις
μεθόδους διδασκαλίας στους καινούριους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά υπάρχουν στον κόσμο, σε σύνδεση με την ψηφιακή κουλτούρα στην οποία ζουν, και αυτό ξεκινά από το να δημιουργούμε νέες δυνατότητες μάθησης, με ή χωρίς ψηφιακά εργαλεία.
Αυτοί που πιστεύουν ότι το να προσαρμόσουμε τον τρόπο διδασκαλίας στην ψηφιακή εποχή, σημαίνει να εισάγουμε ψηφιακά εργαλεία στο σχολείο, κάνουν λάθος. Όσον αφορά τα αποτελέσματα στα οποία αναφέρεστε, πρέπει να λάβουμε υπόψη και την εποπτεία. Τα ψηφιακά εργαλεία επιτρέπουν να λάβουμε υπόψη την ιδιαιτερότητα του κάθε μαθητή μέσα σε υπερφορτωμένες τάξεις. Αν υπήρχαν τρεις φορές περισσότεροι εκπαιδευτικοί, αυτή η ερώτηση θα είχε προφανώς απαντηθεί διαφορετικά και σίγουρα με καλύτερο τρόπο.

 

-Έχω διαβάσει κάτι που έχετε πει -και βρίσκω πραγματικά ενδιαφέρον-, ότι τα παιδιά ωφελούνται περισσότερο όταν μοιράζονται την οθόνη παρά όταν τη χρησιμοποιούν ατομικά. Εννοείτε να μοιράζονται την οθόνη στο σχολείο, όταν παίζουν βιντεοπαιχνίδια, ή σε κάθε δραστηριότητα που περιλαμβάνει
μια οθόνη; Γιατί είναι καλύτερα να μοιράζονται;

Για να ανακαλύψουμε τις δικές μας ιδέες, να τις ξεκαθαρίσουμε, να τις
προσδιορίσουμε, είναι προτιμότερο να μην είμαστε συνδεδεμένοι. Και για να αποφύγουμε να είμαστε συνδεδεμένοι, τίποτα δεν είναι καλύτερο από το χαρτί και το μολύβι. Από την άλλη, το ίντερνετ είναι αναντικατάστατο για να ξέρουμε αυτά που σκέφτονται οι άλλοι. Θα ήταν καλύτερα να εισάγουμε τα ψηφιακά εργαλεία στο σχολείο μόνο ως εργαλεία ομαδικής, συνεργατικής δουλειάς.

-Και μια εκτίμησή σας. Πώς πιστεύετε ότι θα είναι η γενιά των σημερινών παιδιών όταν μεγαλώσουν;

Τα παιδιά μας δεν είναι όπως ήμασταν εμείς στην ηλικία τους, και δε
θα γίνουν ενήλικες σαν εμάς. Αυτό που μπορούμε να ελπίζουμε για αυτά, είναι να αναπτύξουν σήμερα μια τέτοια πλαστικότητα που θα τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν κάθε ανακατάταξη αύριο.

Ο Σερζ Τισερόν είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε την αλήθεια -και το
«μυστικό» του δημιουργού του Τεν-Τεν, Ερζέ, απλώς διαβάζοντας τις
ιστορίες του διάσημου ήρωα. Έχει γράψει περισσότερα από 40 βιβλία. Τα μυστικά μέσα στην οικογένεια είναι ένα από τα κύρια θέματα που τον
απασχολούν. Το βιβλίο του «Οικογενειακά Μυστικά» κυκλοφορεί και στην Ελλάδα.

https://www.ertnews.gr/eidiseis/o-kanonas-3-6-9-12-gia-ta-pedia-ke-tin-othoni-mia-sinentefxi-me-ton-gnosto-gallo-psichanaliti-serge-tisseron/

Top